Crna Trava

Crna Trava je visoka planinska kotlina, koju na dve polovine deli čista i brza reka Čemerčica sastavljena od više hladnih izvora istočnog visokog Čemernika, koja se u centru uliva u veću kao kristal bistru Vlasinu.

Kako je Crna Trava dobila ime?

Postoji legenda o poreklu imena koja potiče iz 1389. i vezana je za Kosovsku bitku . Prema ovoj legendi, jedna jedinica srpske vojske, sastavljena od srpskih strelaca i konjanika, odlučila je da se odmore na jednom zelenom polju dok su putovali do bojnog polja. Zbog toga što su vojnici ležali na otvorenom polju pokriveno,jako otrovnom travom i cvećem, bili su opijeni i nisu se na vreme probudili za bitku. Kad su to shvatili, prokleli su travu na koju su ležali, proglasivši je „crnom“ travom!

Istorija Crne Trave

U letopisu crnotravskom se ističe da u V. veku pre Hrista su ovde bila nastanjena Ilirska plemena, a u II veku nove ere zavladali su Rimljani. U vreme Rimljana u ovom kraju se rudovalo, pa i danas postoje ostaci kopanja i prerade rude gvožđa u samokovima, a i postoje mnoge iskopine u obliku rovina.

Po deobi Rimskog carstva 395. godine na Istočno i Zapadno, ovi krajevi padaju pod Istočno rimsko carstvo (Vizantija), koje će u ovim krajevima vladati sve do pred XII veka. U letopisu crkve stoji da je u IX i X veku Crna Trava bila pust kraj, bez ljudi, pokrivena šumama i sa mnogo divljih zveri. Od stanovnika je bio samo jedan kaluđer sa nekoliko manastirskih čobana, koji su čuvali manastirsku stoku. Manastir se nalazio ispod Crnog Vrha, preko puta čuke, na jednom brežuljku, a i danas to mesto nosi naziv Manastirište, a dve livade nose crkvena imena: Sveti Nikola i Popadika. Ovaj manastir je pripadao carigradskoj patrijaršiji.

Crnotravci su bili slobodoljubivi narod, borili su se za svoju slobodu. Tako su uzeli i učešće u borbi protiv Turaka 1454. godine, u odbrani srednjovekovne srpske države, pod komandom vlastelina Nikole Skobaljića, kada su Turci potukli srpsku vojsku. Posle pada Smedereva (od 1459. do 1878. godine) Crna Trava je u okviru ropstva pod Turcima u okviru Srbije, živela sve do konačnog oslobođenja od Turaka 1878. godine.

Ovo je bio planinsko šumoviti kraj, naročito bukovom šumom. Potpuno neprohodan, pa se u njemu moglo skrivati i dizati bune i ustanke. Naročito su bili poznati mnogi crnotravski hajduci, po kojima i danas mnoga mesta i izvori nose imena i ostale su mnoge legende o njima. Crnotravci su uzimali učešće u svim ratovima za oslobođenje od Turaka-počev od 1878. godine, potom uzeli učešće i u balkanskim ratovima, prvom i Drugom svetskom ratu, borili se protiv bugarske okupacije i nemačkog fašizma. Najviše su zla propatili od Bugara i u Prvom i Drugom svetskom ratu. Mesto je elektrificirano polovinom 1930-tih, u to vreme su postojali i društvo za ulepšavanje, vodovod sa četiri česme, Građevinarska škola sa preko 100 učenika, osnovna škola, ambulanta, pošta, telegraf i telefon, apoteka, babica; Streljačka družina, Crveni krst, čitaonica, bleh-muzika.

U Drugom svetskom ratu crnotravski kraj je prednjačio u borbi protiv fašizma – u partizanskom pokretu je učestvovalo i mlado i staro. Mnogo je njih koji su dali svoje živote za slobodu, putem narodnih heroja: Mirka Sotirovića, Aleksandra Sinadinovića, Tome Ivanovića, Sinadina Milenovića i drugih znanih i neznanih. U borbi protiv Bugara vodile su se teške borbe i u Prvom i Drugom svetskom ratu. Zlodela bugarskih fašista se pamte i danas po paljevinama i ubijanju, a poznata je i Garska tragedija. Na ovom području je poginuo i jedan od značajnih revolucionara partizanskog pokreta Drugog svetskog rata i španski borac Ratko Pavlović Ćićko. Crnotravci su uzeli učešće i u ovim poslednjim građanskim ratovima raspada bivše Jugoslavije.